به نقل از «پول نیوز»

تحصیلات عالیه معضل یا فرصت

تاریخ انتشار: ۵ خرداد ۱۴۰۲ | کد خبر: ۳۷۸۳۲۳۹۰

دکتر زهرا نظری مهر / حقوقدان

تحصیلات عالیه یکی از مهمترین گزینه‌هایی است که باعث ارتقای سطح علمی و توانمندی‌های جامعه می‌شود. تحصیلات عالیه به اندازه‌ای اهمیت دارد که امروزه دانشگاه‌های بسیاری در سراسر ایران و جهان به صورت رسمی فعالیت می‌کنند. اما اهمیت تحصیلات بستگی به دانشگاهی دارد که در آن دانشجو تحصیل می‌کند.

بیشتر بخوانید: اخباری که در وبسایت منتشر نمی‌شوند!

دانشگاه‌ها برند‌های مختلفی دارند که بر اساس این برندها، شرایط پذیرش دانشجو تعیین می‌شود و به تبع آن، هر دانشجویی که بتواند از دانشگاه‌های معتبرتری مدرک تحصیلی بگیرد، آن مدرک برای جذب در بازار کار از ارزش بیشتری برخوردار است. بی شک نخبگان در دانشگاه‌های معتبر پذیرفته می‌شوند و یکی از دلایلی که می‌توان توان علمی دانشجویی را بررسی و شناسایی کرد، دانشگاهی است که از آن فارغ التحصیل شده است. اما امروزه تحصیلات دانشگاهی حتی در دانشگاه‌های معتبر، تحت تاثیر بسیاری از رفتار‌های احساسی و سلیقه‌ای قرار می‌گیرد که کل تحصیلات دانشگاهی زیر سوال می‌رود.

تحصیلات تحمیلی

با نگاهی به اهمیت تحصیل در هر مقطعی به ویژه تحصیلات عالیه، متوجه می‌شویم که باید تحصیلات بر اساس علاقه و استعداد فرد باشد، اما امروزه علاقه و استعداد در رتبه‌های بسیار پایین تری قرار دارد و گزینه‌های دیگری باعث میشود که انتخاب رشته دانشگاهی و نحوه کسب علم تغییر کند. تاریخچه تحصیلات نشان می‌دهد که افراد بسیاری حتی نخبگان، تحت تاثیر شرایط و فشار‌های تحمیلی قرار می‌گیرند که یکی از این شرایط، درخواست و اصرار والدین است. در حالیکه دانشجویی به رشته‌های هنری علاقه دارد، به واسطه فشار پدر و مادر، تحت تاثیر علاقه شخصی خانواده قرار می‌گیرد و ناچار می‌شود در رشته‌ای تحصیل کند که قرار است پدر و مادر یا دیگر اعضای خانواده به همکاران و جامعه فخر بفروشند. امروزه افراد بسیاری را سراغ داریم که می‌توانستند در رشته‌ای به نخبه تبدیل شوند، اما به واسطه اصرار پدر و مادر، در رشته‌ای دیگر تحصیل کرده که نمونه آن را می‌توانیم در انیشتین یا بتهوون ملاحظه کنیم.

تحصیلات عاشقانه

یکی دیگر از مواردی که باعث می‌شود افراد خلاف مسیر اصلی گام بردارند، تاثیرات عاشقانه است. بار‌ها شاهد بوده ایم که علاقه به جنس مخالف باعث تغییر مسیر در زندگی و تحصیل بسیاری از افراد شده و متاسفانه می‌شود. پسری که استعداد خوبی در مهندسی دارد، به واسطه علاقه به دختری که در رشته هنر تدریس می‌کند، رشته خود را تغییر می‌دهد تا بیشتر در کنار او باشد یا دختری برای آنکه در کنار پسر مورد علاقه اش باشد، به رشته تحصیلی آن پسر کوچ می‌کند و همین امر باعث می‌شود تا استعداد‌های بسیاری به هدر رود.

تحصیلات دوستانه

در بسیاری از موارد شاهد بوده ایم دو دوست که در رشته‌های مختلفی تحصیل می‌کنند، به واسطه علاقه صرفا دوستانه‌ای که به یکدیگر دارند، رشته تحصیلی خود را تغییر می‌دهند. امروزه دانشجویی را سراغ دارم که هیچ علاقه‌ای به رشته روانپزشکی نداشته، اما به واسطه علاقه‌ای که به دوستش داشت، تغییر رشته داده، لیسانس روانشناسی گرفته و اکنون فوق لیسانس این رشته را می‌گذراند، اما هنوز هم می‌گوید علاقه خاصی به این رشته ندارم و نمی‌داند پس از فارغ التحصیل شدن چه کاره است.

بیشتر بخوانید:

استیضاح بی خاصیت

تحصیلات بر پایه شغل

یکی از مواردی که باعث شده ارزش تحصیلات دانشگاهی به شدت کاهش یابد، تحصیل در دانشگاه برای ارتقای رتبه شغلی با هدف گرفتن حقوق بیشتر از دولت است. امروزه بسیاری از افراد برای آنکه در محیط کار به جایگاه بالاتری دست یابند، وارد دانشگاه می‌شوند و تا بالاترین مرحله را می‌گذرانند، فقط برای آنکه از عنوان دکتر یا مهندس برخوردار شوند یا رتبه شغلی بالاتری بگیرند.

تحصیل به خاطر جایگاه اجتماعی

یکی دیگر از چالش‌های تحصیلات دانشگاهی، بدست آوردن رتبه و جایگاه در اجتماع است. امروزه افراد بسیاری را سراغ داریم که در مشاغل آزاد فعالیت می‌کنند و نیازی هم به تحصیلات عالیه ندارند، اما به دنبال آن هستند که در جامعه فقط با عنوان مهندس یا دکتر یاد شوند، به همین دلیل هزینه‌های بسیاری را متقبل می‌شوند و بخش قابل توجهی از عمر خود را تلف می‌کنند تا عنوان دکتر یا مهندس را بدست بیاورند.

کاهش شدید کیفیت تحصیلات

یکی از دلایلی که باعث می‌شود فارغ التحصیلان دانشگاهی بسیاری داشته باشیم، اما از لحاظ دانش و علم جایگاه قابل توجهی نداشته باشند، معضل مدرک‌گرایی است. هنگامی که تحصیل به دلایل سلیقه شخصی یا علاقه خصوصی ایجاد می‌شود، نتیجه آن گرفتن مدرک بدون داشتن توانمندی علمی است، معضل امروز جامعه این است که دانشگاه را برای بالا بردن توان علمی طی نمی‌کنند و همین امر باعث می‌شود که واحد‌ها را با غیبت بگذرانند و نمره را با التماس از استاد بگیرند.

بی ربطی شغل با مدرک

اگر امروزه یک پزشک مسوول یک بخش مهم صنعتی می‌شود، اگر دکترای فلسفه رئیس صدا و سیما می‌شود، اگر یک حقوقدان مدیریت بخشی از فرهنگ جامعه را بر عهده می‌گیرد، اگر یک مهندس عمران رئیس یک تشکل ورزشی می‌شود و... یعنی تحصیلات دانشگاهی هیچ ارزشی ندارد و فقط از عنوان آن‌ها استفاده می‌شود. اگر بیش از یک چهارم ۲۹۰ نماینده مجلس یازدهم را حقوقدانان تشکیل می‌دهند و در کمیسیون‌های صنایع، امنیت ملی، اقتصادی، کشاورزی و... عضو می‌شوند و کمیسیون تخصصی حقوقی و قضایی تنها ۸ داوطلب دارد و سخنگوی آن مدرک اقتصاد دارد، و نمایندگان حقوقدان رغبتی برای حضور در کمیسیون تخصصی از خود نشان نمی‌دهند، این عمق فاجعه است. بی شک اگر برای دادن پست و مقام، مدرک تحصیلی ملاک قرار می‌گرفت و دوستی ها، زد و بند‌های سیاسی، رفاقت‌های جناحی و... تاثیر گذار نبود، شاید هر کسی به خود اجازه نمی‌داد در هر رشته‌ای تحصیل کند.

دانشگاه‌های قارچ گونه

معضل مدرک گرایی، ایجاد ده‌ها رشته بی خاصیت دانشگاهی را رقم زده و هجوم علاقمندان مدرک به دانشگاه را ایجاد کرده، این استقبال از رشته‌های مختلف نشان می‌دهد که تا چه اندازه دانشگاه‌های متفاوتی شکل گرفته است. امروزه صد‌ها دانشگاه در کشور فعال هستند که هر کدام به اشکال مختلف از دانشجویان شهریه‌های کلان می‌گیرند تا انان را به لذت مدرک‌گرایی برسانند. نتیجه آن می‌شود که مبالغ هنگفتی صرف ساخت دانشگاه می‌شود تا عقده‌های سرخورده را سرکوب کند، لذت داشتن مدرک را عینیت بخشد، باعث تحکیم دوستی‌ها و رفاقت‌ها شود یا حقوق و رتبه شغلی افرادی را بالا ببرد، شرایطی که بیانگر عمق فاجعه برای تحصیلات دانشگاهی کشور است. اگر امروزه آقایان از یک میلیون فارغ التحصیل بیکار دانشگاهی خبر می‌دهند، بهتر است از ده‌ها میلیون فارغ التحصیل دانشگاهی خبر دهند که مدرکشان به هیچ دردی نمی‌خورد و مشکلی از جامعه دوا نمی‌کند. فردی را سراغ دارم که به خاطر اطاعت و اصرار پدر و مادر به رشته حقوق، به دانشگاه رفته، اما پس از فارغ التحصیل شدن، مدرک تحصیلی اش را قاب و دو دستی تقدیم پدر و مادر کرده و در بخشی که علاقه دارد، مشغول فعالیت و کسب درآمد است. این فرد با وجود آن که خانواده تشکیل داده، حاضر نیست مدرک تحصیلی اش را در خانه خودش یا محل کارش نصب کند و همواره می‌گوید که این مدرک را برای پدر و مادرم گرفته ام و برای آنکه عاق والدین نشوم، دو دستی تقدیم شان کردم.

 

دکتر زهرا نظری مهر / حقوقدان

منبع: پول نیوز

کلیدواژه: تحصیلات عالیه دانشگاه بازار کار بیکاری تحصیلات دانشگاهی تحصیلات عالیه فارغ التحصیل مدرک تحصیلی باعث می شود دانشگاه ها پدر و مادر برای آنکه رشته ای

درخواست حذف خبر:

«خبربان» یک خبرخوان هوشمند و خودکار است و این خبر را به‌طور اتوماتیک از وبسایت www.poolnews.ir دریافت کرده‌است، لذا منبع این خبر، وبسایت «پول نیوز» بوده و سایت «خبربان» مسئولیتی در قبال محتوای آن ندارد. چنانچه درخواست حذف این خبر را دارید، کد ۳۷۸۳۲۳۹۰ را به همراه موضوع به شماره ۱۰۰۰۱۵۷۰ پیامک فرمایید. لطفاً در صورتی‌که در مورد این خبر، نظر یا سئوالی دارید، با منبع خبر (اینجا) ارتباط برقرار نمایید.

با استناد به ماده ۷۴ قانون تجارت الکترونیک مصوب ۱۳۸۲/۱۰/۱۷ مجلس شورای اسلامی و با عنایت به اینکه سایت «خبربان» مصداق بستر مبادلات الکترونیکی متنی، صوتی و تصویر است، مسئولیت نقض حقوق تصریح شده مولفان در قانون فوق از قبیل تکثیر، اجرا و توزیع و یا هر گونه محتوی خلاف قوانین کشور ایران بر عهده منبع خبر و کاربران است.

خبر بعدی:

بررسی ادعاها درباره مدرک دکترای افتخاری رئیسی

در جریان سفر مهم رئیس جمهور کشورمان به پاکستان ادعاهایی بی اساس و موج رسانه‌ای سنگینی درخصوص اعطای مدرک دکتری افتخاری به آیت الله رئیسی از سوی منتقدین دولت به راه افتاد.

به گزارش مشرق، "آیت الله سید ابراهیم رئیسی" در پایان سفر دو روزه به پاکستان که روز دوم آن به شهرهای لاهور و کراچی قلب فرهنگی و اقتصادی این کشور اختصاص داشت، دکترای افتخاری از ریاست دانشگاه کراچی دریافت کرد. اقدامی که در دنیا رایج است و بسیاری مقامات ارشد دولت ها در سفر به دیگر کشورها در دانشگاه های مطرح این کشورها حاضر می‌شوند و مدرک دکترای افتخاری دریافت می کنند.

در ایران نیز به مقامات ارشد دولت هایی که به کشورمان سفر کرده اند و با کشورمان روابط عمیق و استراتژیک دارند، برخی دانشگاه های مطرح کشور خصوصا دانشگاه تهران که رهبر معظم انقلاب از آن با عنوان دانشگاه مادر دانشگاه های ایران یاد کرده اند، به این مقامات دکترای افتخاری داده اند.

پاکستان به عنوان یکی از کشورهایی که در جنوب آسیا توانسته رتبه خوبی در دانشگاه‌های منطقه و حتی دنیا خصوصا در حوزه‌های «های تِک» و فناوری‌های نوین کسب کند، شناخته می‌شود و فارغ‌التحصیلان رشته‌های تکنولوژی ارتباطات این کشور دوشادوش هندی‌ها در شرکت‌های بزرگ تکنولوژیکی دنیا از جمله شرکت های مستقر در «سیلیکون‌ولی» آمریکا که محل استقرار آمازون و دیگر برندهای حوزه آی‌تی مطرح دنیا مشغول به کار شده اند.

بی‌دلیل نیست که ایرانیان علاقه‌مند به تحصیل در دانشگاه‌های دیگر کشورها، برخی دانشگاه‌های شبه جزیره هند از جمله دانشگاه کراچی پاکستان را به خاطر داشتن مزایایی چون سطح علمی متناسب و نیز مدارج علمی مورد تأیید وزارتین علوم و بهداشت کشورمان، در مقایسه با برخی دانشگاه هایِ با درجه اعتبار نازل تر در کشورهای اروپای شرقی یا جنوب شرق آسیا برمی گزینند.

اخیرا یکی از نمایندگان مجلس یازدهم نسبت به اعطای مدرک دکترای افتخاری دانشگاه کراچی پاکستان به رئیس جمهوری اسلامی ایران انتقاد داشته و گفته این دانشگاه، فرعی است و ثانیا از دست معاون دانشگاه به رییس‌جمهور اعطا شده است. این در حالی است که دانشگاه کراچی بزرگ ترین دانشگاه دولتی ایالت سند و کل پاکستان محسوب می‌شود؛ در سایت دانشگاه هم به این موضوع اشاره شده است. ۷۳ سال قدمت و ۴۱ هزار دانشجو دارد.

همچنین اینکه گفته شده دانشگاه اعطاکننده مدرک دکترای افتخاری به رییس‌جمهوری اسلامی ایران، غیرانتفاعی است، کاملا بی اساس است و این دانشگاه دولتی و در وزارت علوم ایران مورد تایید است؛ وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران هم رشته داروسازی این دانشگاه را تایید کرده است.

سرکنسول جمهوری اسلامی ایران در کراچی نیز اعلام کرد: در مراسم اعطای این مدرک دکترای افتخاری به آیت الله رئیسی، «حکمران» یا استاندار ایالت سند پاکستان که همزمان ریاست هیأت امنای دانشگاه های کراچی را هم در اختیار دارد، حضور داشت؛ دکتر خالد عراقی که رئیس دانشگاه کراچی است، طبق قوانین پاکستان، همزمان معاون رئیس هیات امنای دانشگاه هم محسوب می‌شود و شخصِ دکتر عراقی مدرک دکترای افتخاری را به رئیس جمهوری اسلامی ایران اعطا کرد در حالی که لباس مخصوص این مراسم را بر تن کرده بود. بنابراین اینکه گفته شده معاون دانشگاه کراچی مدرک دکترا را به آیت الله رئیسی اعطا کرد، صحت ندارد و از روی ناآگاهی است.

به عبارت دیگر، در سیستم حکومتی پاکستان، حکمران یا استاندار ایالت به تعبیر ایرانی آن، رئیس هیأت امنای دانشگاه های آن ایالت است و رئیس دانشگاه ها را تعیین می کند؛ فرد تعیین شده به عنوان رئیس دانشگاه از سوی استاندار هر ایالت، همزمان معاون رئیس هیات امنا هم هست.

دانشگاه کراچی به عنوان یک دانشگاه دولتی در سال ۱۹۵۱ تاسیس شده است. این دانشگاه در حال حاضر ۸ دانشکده هنر، علوم فنی، مطالعات اسلامی، داروسازی، مدیریت، حقوق، داروسازی و علوم آموزشی و همچنین ۲۰ مرکز تحقیقاتی معتبر دارد.

این دانشگاه با داشتن ۴۱ هزار دانشجو و ۷۰۰ استاد در همه مقاطع تحصیلی، ۱۴۵ دانشکده و مرکز آموزش مستقل با ۱۵۰ هزار دانشجو زیرمجموعه خود دارد.

دانشکده علوم فنی و مهندسی دانشگاه کراچی به عنوان مهم ترین قطب آموزش علوم و فناوری در پاکستان شناخته می شود و تعداد فارغ التحصیلان آن از کل فارغ التحصیلان رشته‌های فنی از سایر دانشگاه‌های این کشور بیشتر است.

آیت‌الله رییسی در سفری هم که شهریور ۱۴۰۰ به دوشنبه پایتخت تاجیکستان داشت، در مراسم اعطای دکترای افتخاری به وی از سوی دانشگاه ملی تاجیکستان حاضر شد و نه تنها این مدرک را دریافت کرد، بلکه عضویت هیأت علمی دانشگاه تاجیکستان هم به رییس‌جمهوری اسلامی ایران و بدون حضور مقامات سیاسی دوشنبه و صرفا از طرف رییس دانشگاه اعطا شد.روندی که در عرف دیپلماتیک دنیا رایج است.

این در حالی است که حسن روحانی رییس پیشین جمهوری اسلامی ایران در سفری که فروردین ۱۳۹۶ به مسکو داشت، از دست ریاست یک دانشگاه دولتی این شهر با نام «ام گ او» مدرک دکترای افتخاری دریافت کرد؛ مراسمی که بدون حضور مقامات ارشد دولتی روسیه برگزارشد.

اتفاقی که در این مراسم مورد انتقاد قرار گرفت این بود که رییس این دانشگاه هنگام اعطای مدرک دکترای افتخاری به حسن روحانی اعلام کرد: اینکه مدرکی که به روحانی داده شد، مورد تأیید شورای علمی دانشگاه قرار گرفته است؛ به عبارت دیگر یک دانشگاه نه چندان مطرح روسی که قصد داشته تا به رییس‌جمهور یک کشور دیگر دکترای افتخاری بدهد، نیاز به بررسی سوابق علمی روحانی داشته است!

مرحوم هاشمی رفسنجانی در طول ریاست جمهوری خود از هیچ یک از دانشگاه های غیر ایرانی مدرک دکترای افتخاری دریافت نکرد و صرفا به دریافت دکترای افتخاری دانشگاه تهران اکتفا کرد. در کتاب خاطرات وی، آمده که مدرک دکترای افتخاری‌اش را در حضور مقامات سیاسی و لشکری و بعضا علمی و دانشگاهی آن زمان کشورمان دریافت کرده است.

یک فرد نزدیک به رییس دولت‌های نهم و دهم نیز در توییت دیگری، دریافت مدرک دکترای افتخاری از سوی رییس‌جمهور در دانشگاه کراچی را یک دانشگاه بدنام و بی‌اعتبار و محصول لابی سیاستمداران دریافت‌کننده این مدرک با مقامات این دانشگاه عنوان کرد.

این در حالی است که رییس دولت های نهم و دهم در زمان ریاست‌جمهوری خود یک مدرک دکترای افتخاری «مدیریت تحول (!)» از دانشگاه دارالحکمه که گفته می شد رییسی شعبه ایران این دانشگاه تحت زعامت آیت الله سیستانی است دریافت کرد؛ موضوعی که بعدها از سوی این مرجع تقلید رد و اعلام شد این دانشگاه ارتباطی با ایشان ندارد. اما هیچگاه اعلام نشد این مدرک واقعا از کجا آمده و چرا در حاشیه جلسه هیات دولت و نه در دانشگاه مورد ادعا اعطا شده است.

منبع: ایرنا